آشنایی با علم داروسازی
در علم پزشکی برای مداوای یک بیمار روشهای متعددی از جمله دارو درمانی ،جراحی و روان درمانی وجود دارد که در این میان دارو درمانی به عنوان متداول ترین شیوه در تمام دنیا شایع است و رشته داروسازی رشتهای است که در همین زمینه با بیماران و مردم ارتباط برقرار می کند .
داروسازی یکی از محبوب ترین رشته ها برای دانش آموزان رشته تجربی است که در رابطه با تولید و ساخت دارو و بررسی اثر دارو بر بدن انسان و موجودات زنده دیگر و… می پردازد.
داروسازی در کنکور
داروسازی جزو رشته هایی است که برخلاف دندانپزشکی پرستاری و پزشکی و دیگر رشتههای پرطرفدار دانشگاهی که در زیر گروه1 قرار دارند در زیرگروه ۲ تجربی قرار دارد . زمین شناسی در این زیرگروه 2 ضریب ۱ را داراست.
توجه داشته باشید که حتما برای قبولی در داروسازی نیازی نیست که درصد بالایی را در زمین شناسی کسب کنید چرا که افرادی بوده اند که با درصدی پایین تر از ۱۰ درصد زمین شناسی داروسازی دانشگاه های برتر قبول شده اند .
قبولی در رشته داروسازی به چندین عامل بستگی دارد. اینکه شما قصد دارید در دوره های روزانه تحصیل کنید؟ منطقهای که شما امتحان دادهاید منطقه ی ۱ یا ۲ یا ۳ است؟ بومی یک ناحیه خاص معمولا رتبهی درخواستی را به شدت کنترل میکند و همچنین در این راستا ظرفیت دانشگاهها نیز بسیار مهم است. البته برخی بر این باورند انتخاب و اولویت دانشجو نیز میتواند نقش بسیار مهمی داشته باشند.
آخرین رتبه قبولی در کنکور 98
منطقه 1: رتبه : 1915/ دانشگاه البرز درصد های کنکور : ( ادبیات : 64 _ دینی : 60 _ زیست : 60 _ فیزیک : 54 _ عربی : 68_ زبان : 64 _ ریاضی: 58 _ شیمی :57 )
منطقه 2: رتبه 2435/ دانشگاه بندرعباس درصد های کنکور: ( ادبیات : 63 _دینی : 64 _ زیست : 62 _ فیزیک : 60 – عربی :57 _ زبان: 60 _ ریاضی :63 _ شیمی : 57)
منطقه 3 : رتبه 1510/ دانشگاه رشت درصد های کنکور : ( ادبیات : 64 _ دینی : 58 _ زیست :62 _ فیزیک : 48 _ عربی : 58 _ زبان : 60 _ ریاضی : 53 _ شیمی :55 )
داروسازی در دانشگاه
پذیرش به صورت ناحیه ای می باشد پذیرفتگان این رشته پس از 5 الی 6 سال مدرک دکتری عمومی داروسازی را کسب می کنند . دانشجویان داروسازی پس از اینکه ۱۸۰ واحد درسی را در رشته گذراندند، میتوانند در آزمون جامع رشته ی داروسازی شرکت کنند. این آزمون بسیار مهم است به گونهای که اگر از چندین بار شرکت در آن موفق به کسب نمرهی مناسب نشده باشند از ادامهی تحصیل در رشته ی داروسازی باز خواهند ماند.
سپس دانشجویان باید به مدت 2 سال، دوره طرح را گذرانده و پس از آن بسته به میل خود می توانند در آزمون دکتری تخصصی شرکت نمایند.دانشجویان در صورت دارا بودن معدل کل بالاتر از ۱۵، دانشجو مي توانند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجويان پذيرفته شده در دوره تخصصي باتوجه به گرايش تحصيلی خود، واحدهاي گوناگون و متنوع ديگری را (تقريبا ۴۰ واحد) در سطح پيشرفته و تخصصی سپری می کنند.
رشته هاي مقطع تخصصي دارو سازی که در حال حاضر در داخل کشور ارائه می گردند عبارت است از: شيمي دارويي، دارو سازی، مفردات پزشکي، فارماسیوتیكس(Pharmaceutics)، فارماکوگنوزی(Pharmacognosy)، مواد خوراکی و آب شناسی، فرآورده های آرايشی و بهداشتی، داروسازی بيمارستانی، فرآورده هاي بيولوژيک، زهرشناسی. علاوه بر رشته های ياد شده، فارغ التحصيلان رشته دارو سازي عمومی می توانند در تخصص های علوم پايه پزشکی نظير: بيوشيمی، انگل شناسی پزشکی، ميکرب شناسی پزشکی، فيزيولوژی، آمار حياتی، تغذيه، ايمونولوژی، ويروس شناسی و ژنتيک نيز شرکت نمايند.
آزمون دیگری نیز تحت عنوان آزمون پیش کارورزی وجود دارد که دانشجو باید حداقل ۵۰ درصد نمرهی مناسب را کسب کند. برخلاف آزمون جامع شما میتوانید ۳ مرتبه در این آزمون شرکت کنید و در صورتی که نتوانید نمره مطلوب را به دست آورید، حق ادامهی تحصیل در رشته ی داروسازی را از دست خواهید داد . پس از بدست آوردن نمره قبولی می توانید وارد مرحلهی کارورزی شوید.
بازار کار داروسازی
حدود ۹۰ درصد از فارغ التحصیلان این رشته جذب بازار کار میشوند که از این میان بیش از ۸۰ درصد جذب داروخانهها و مابقی در صنایع داروسازی و کارخانه های آرایشی و بهداشتی مشغول کار می شوند یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی فعالیت می کنند.
فارغ التحصیلان می توانند در صنایع داروسازی و آرایشی بهداشتی مشغول به کار بشود یا می تواند در یک داروخانه به عنوان مسئول فنی کار کنند و نسخه پزشکان را آماده و داروهای تجویزی را به بیماران تحویل بدهد . داروسازان می توانند در محیط هایی مانند : داروخانه بیمارستان ها_ داروخانه های خصوصی _موسسه های پژوهشی و کارخانه های داروسازی مشغول به کار شوند.
حتی میتوانند در یک بخش تحقیقاتی داروسازی کار کنن دو یا در کارخانجات های داروسازی وظایفی مانند بررسی کیفیت داروها و نظارت بر اجرای فعالیت های آزمایشی و حتی ساخت دارو ها در واحدهای تولیدی دارو را برعهده گیرند.
وظایف داروساز
1_ مشورت و تجویز برخی داروهای بدون نسخه 2_تهیه فهرست داروهای بیمارستان 3_تشکیل پرونده های دارویی و شرح حال 4_ساخت داروهای ترکیبی
5_پیگیری دارو و درمان بیمارها 6_مراقب تداخل دارویی بیمارها
دروس رشته ی داروسازی
دروس پایه
دروس تخصصی
کامپیوتر، کمک های اولیه، ایمونولوژی ،انگل شناسی و قارچ شناسی، میکروب شناسی نظری و عملی
شیمی تجزیه، آمار حیاتی، اصول خدمات بهداشتی، تشریح، شیمی آلی ،فیزیولوژی بیوشیمی
شیمی عمومی. ریاضیات پایه و مقدمات آمار، فیزیک نظری، بیولوژی نظری
اشکال دارویی، گیاه شناسی دارویی ،مواد خوراکی نظری، تغذیه و رژیم درمانی، مدیریت در داروسازی ،اطلاعات دارویی
درمان شناسی،فارماکولوژی،شیمی دارویی،مفردات پزشکی، فرآورده های دارویی بیولوژیکی
فیزیکال فارماسی، سم شناسی، روش های دستگاهی، داروسازی صنعتی، کنترل میکروبی دارویی،بیوفارماسی
کنترل میکروبی دارویی، کارآموزی صنعت، زبان تخصصی، مقدمات داروسازی، گیاه شناسی داروسازی،کارآموزی داروخانه
مزایای تحصیل در رشته داروسازی
- نه در تحصیل و نه در دوره کاری هیچ وقت شیفت شب ندارد.
- دانشجوی داروسازی در دو سال آخر می توانند در داروخانه ها فعالیت کنند.
- شرایط مهاجرت برای دانشجویان رشته داروسازی راحت تر از سایر رشته هاست.
- داروسازها زیاد با بیمار ها در ارتباط نیستند و با خون و امثال آن سرو کار ندارند و این شغل حساسیت زیادی ندارد.
- درآمدزایی با در دست داشتن مجوز داروخانه بدون نیاز به حضور در داروخانه
- و همینطور طول دوره تحصیلی کوتاه و تنوع وسیعی شغلی از دیگر مزایای داروسازی هستند.
مزایا
معایب تحصیل در این رشته
دوره تحصیل کمی کسل کننده است-دروس سخت با حجم بالا و جذابیت کم-عدم تناسب آموخته ها با آن چیزی که در محل کار انجام میدهید-
رشته در حال اشباع شدن است و از این لحاظ شرایط دانشجویان پزشکی و دندان بهتر است.
اگر اوضاع های مالی خوبی داشته باشید و خودتان بتوانید داروخانه بزنید حداقل ۳۰ میلیون در ماه می توانید درآمد داشته باشید درآمد داروخانه ها به عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی _ وجود مطب پزشکان در اطراف داروخانه و مدیریت مناسب به پاسخ دهی به نیاز بیمار بستگی دارد.
داروسازی که به عنوان مسئول فنی در داروخانه شخص دیگری مشغول به کار میشود معمولاً بین ۵ تا ۱۰ میلیون در ماه درآمد دارد که این میزان با توجه به شرایطی که گفته شد متغییر است.
گرایش های داروسازی
نانوفناوریی دارویی
این رشته یکی از پرطرفدارترین رشته های تخصص داروسازی می باشد که هدف از آن کنترل محصولات نانو تکنولوژی و توسعه آن است . متخصصان در این عرصه میتوانند در مراکز علمی و دانشگاهی، مراکز تحقیقاتی پزشکی و صنایع دارویی کار کنند در دوره تحصیل دانشجو با مباحث گوناگونی مانند کشت سلول و بافت ،بیولوژی سلولی مولکولی پیشرفته، نانوبیو مواد، نانو دارو ،فارماکو کینتیک پیشرفته و ژندرمانی درمانی آشنا می شود.
بیوتکنولوژی دارویی
این رشته یکی از سخت ترین و پرطرفدارترین رشته ها است که افرادی که علاقه زیادی به تحقیق و پژوهش دارند به سراغ این رشته میرود همچنین فارغالتحصیلان این رشته می تواند در زمینه های گوناگون مثل تولید مواد اولیه دارویی، کنترل بیولوژیک داروها، تولید مواد بیولوژیک و به دست آوردن مواد اولیه بیولوژیک جدید و سلول های قارچ و حیوان ، باکتری و میکروارگانیسم ها فعالیت کنند.
دارو سازی هسته ای
قبولی این رشته فقط شش نفر در سال می باشد یکی از تخصص های مهم داروسازی است که فارغ التحصیلان این رشته تعدادشان در ایران بسیار کم است آن ها میتوانند در تولید و به کارگیری رادیوداروها و رادیو ایزوتوپ ها در پزشکی تحقیق کنند و همچنین متخصصین این رشته علاوه بر کار در شرکت موسسات دارویی با سازمان اتمی نیز می توانند همکاری کنند.
داروسازی بالینی
دیوار شیشه ای که از محبوب ترین رشته های تخصص در داروسازی می باشد که محدوده کاری آنها دیگر داروخانه نمی باشد و آنها در بیمارستان میتواند کار کند پس آنها در واقع پزشکانی هستند که روند درمان دارویی بیمار را کنترل می کنند بنابراین پزشکان متخصص و فوق تخصص هنگام دارو درمانی یک بیمار باید با نظر این متخصصین(داروساز بالینی) دارو تجویز کنند.
سم شناسی
این رشته شاخهای از علوم طبیعی است هدف از این رشته تربیت متخصصین و دانشجو ایرانی میباشد که در مراکز تحقیقاتی و آموزشی صنایع دارویی یا شیمیایی ،غذایی و آزمایشگاههای سم شناسی و مراکز درمان مسمومین بیمارستانها و مراکز پزشکی قانونی آزمایشگاه کنترل غذا و دارو مشغول به کار شود.
فارماسیوتیکس
در این رشته به مباحث مختلف آموزشی و پژوهشی در موضوعات مرتبط با فرمولاسیون انواع فراورده های دارویی و کنترل شرایط های مختلف میکروبی دارو و فیزیکی و شیمایی و فراورده های دارویی می پردازند که یکی از تخصص های محبوب در داروسازی است.
اقتصاد دارو
موضوع این رشته آموزش روشهای ارزیابی اقتصادی و مدیریت صحیح و علمی درباره آن گروه از مراقبت های بهداشتی و درمانی است که در آنها از فراورده های دارویی استفاده میشود فارغ تحصیلتن در این رشته می توانند با توانایی های خود در شناسایی و حل مشکلات نظام دارویی کشور و ارتقاء و بهبود کیفیت دارو و خدمات نظام سلامت در این حوزه خدمت کنند.
داروسازی سنتی
در این رشته حوزه کاری یک متخصص تحقیق روی فرمولاسیون داروهای گیاهی و بررسی اثرات بیولوژیکی گیاهان دارویی و طب سنتی می باشد.
شیمی دارویی
رشته تخصصی شیمی دارویی با به کارگیری زیست شناسی و علوم شیمی به بررسی و تبیین مکانیسم عملکرد داروها می پردازد هدف اصلی این رشته تربیت افراد و دانشجویانی است که در امر تحقیق و تولید مواد اولیه دارویی مورد نیاز در صنایع داروسازی مشغول به کار شوند و دستیاران این رشته تخصصی در طول تحصیل از توانمندیهای لازم برای کار با ابزارهای پیشرفته آزمایشگاهی و دستگاههای آنالیز داروها نیز برخوردار خواهند شد.